Cách đọc kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ

Xét nghiệm tinh dịch đồ là xét nghiệm cần thiết đối với các cặp vợ chồng gặp khó khăn trong việc thụ thai. Kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ giúp bác sĩ đánh giá tình trạng bất thường của tinh trùng.

Xét nghiệm tinh dịch đồ là một loại xét nghiệm cận lâm sàng khảo sát khả năng sinh sản cũng như quá trình sinh tinh của người nam giới có diễn ra bình thường hay không? Đây là một loại xét nghiệm quan trọng đối với hầu hết những cặp vợ chồng có ý muốn sinh con.

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến vô sinh ở nam giới, trong đó có tình trạng tinh trùng bất thường.

Xét nghiệm tinh dịch đồ ở nam giới có thể phản ánh được số lượng tinh trùng của người nam giới, mật độ, hình dạng, khả năng di chuyển cũng như những yếu tố khác nói lên chất lượng tinh trùng.

Ngoài xét nghiệm tinh dịch đồ thì cũng cần làm thêm một vài xét nghiệm khác trong những loại xét nghiệm tiền hôn nhân cùng với một số triệu chứng khác để chẩn đoán xác định người nam giới đó có bị vô sinh hay không?.

Một số yếu tố quan trọng trong xét nghiệm tinh dịch đồ đó là:

• Thể tích tinh dịch: Là lượng dịch có chứa tinh trùng bên trong đó với tỷ lệ tinh trùng khoảng 5%. Thông thường thì thể tích tinh dịch nằm trong khoảng từ 2ml – 5ml.
• Số lượng tinh trùng di động: Bao gồm 3 loại tinh trùng di động là tinh trùng di động tiến tới, di động tại chỗ và tinh trùng bất động.
• Mật độ tinh trùng: Được định nghĩa là số lượng tinh trùng có trong 1ml tinh dịch, chỉ số bình thường của yếu tố này là 15 triệu tinh trùng/ml. Nếu mật độ tinh trùng thấp thì khả năng có con sẽ giảm theo đó.
• Hình dạng của tinh trùng: Hình dạng tinh trùng được xem là bình thường khi các bộ phận của tinh trùng bao gồm đầu, cổ, đoạn giữa và đuôi của tinh trùng trong tình trạng bình thường. Đây là yếu tố quan trọng và có liên quan chặt chẽ với khả năng thụ tinh mang thai một cách tự nhiên.
• Tỷ lệ sống sót của tinh trùng: Với những tinh trùng bất động thỉ tỷ lệ sống sót tinh trùng là một chỉ số có giá trị cao trong việc đưa ra những chỉ định cũng như hướng xử lý tiếp theo với những trường hợp tinh trùng bất động này. Nếu tinh trùng vẫn còn tỷ lệ sống sót nhưng bất động thì có thể có những bất thường hay khiếm khuyết ở một số bộ phận của tinh trùng.
• Độ pH: Độ pH tinh dịch là chỉ số thể hiện tính axit hay kiềm của tinh dịch đó, đây là một yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng chuyển động của tinh trùng đến để thụ tinh với trứng.
• Khả năng hóa lỏng tinh dịch: Thông thường thì tinh dịch sau khi bị xuất ra bên ngoài sẽ hóa lỏng sau 15 – 30 phút, nếu quá trình này bất thường thì tinh trùng sẽ gặp khó khăn trong việc di chuyển, ảnh hưởng đến khả năng có con ở nam giới.
• Bạch cầu trong tinh dịch: Đây là chỉ điểm cho một số tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể.

Một số lưu ý mà người bệnh cần quan tâm trước khi thực hiện lấy mẫu tinh dịch để làm xét nghiệm như sau:

• Người nam giới cần tránh xuất tinh trong khoảng thời gian 2 – 7 ngày trước khi lấy mẫu thử vì sẽ ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.
• Không dùng những chất kích thích cũng như thức uống chứa cồn.
• Không sử dụng một số loại thuốc có thành phần là nội tiết tố.
• Cần báo ngay cho bác sĩ về việc sử dụng thuốc kháng sinh và những thực phẩm chức năng bản thân đang sử dụng.
• Có một chế độ dinh dưỡng khoa học, đầy đủ các chất cần thiết cho sự phát triển của cơ thể.
• Duy trì luyện tập thể dục thể thao hợp lý.
• Ngủ đúng giờ và đủ giấc.
• Duy trì trạng thái tâm lý thoải mái, hạn chế những căng thẳng từ công việc và cuộc sống.
• Không dùng xà phòng trước khi lấy mẫu tinh dịch
• Nên lấy tinh dịch vào buổi sáng sớm.
• Bổ sung thêm những thực phẩm có chứa Kẽm, khoáng chất…
• Nếu đang trong tình trạng sốt cao hoặc viêm, nhiễm trùng thì không được lấy tinh dịch.

Cách lấy tinh dịch để xét nghiệm được thực hiện theo quá trình như sau:

• Bệnh nhân được đưa vào phòng riêng và thủ dâm để xuất tinh hoặc có thể quan hệ tình dục tại nhà để xuất tinh, lưu ý là phải dùng bao cao su chuyên dụng trong những trường hợp này.
• Tinh dịch được xuất vào cốc vô trùng chuyên biệt, đậy nắp kín và chuyển đến khoa xét nghiệm ngay sau khi được lấy. Nếu bệnh nhân lấy tinh dịch tại nhà thì nhân viên y tế cần hướng dẫn bệnh nhân bảo quản tinh dịch ở nhiệt độ phòng, tránh nhiệt độ quá thấp và phải chuyển đến khoa xét nghiệm trong khoảng thời gian là 1 giờ đồng hồ.

Kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ được xem là bình thường khi đáp ứng các tiêu chuẩn sau:

• Thể tích tinh dịch: 2ml – 5ml
• Mật độ tinh trùng: ≥ 15 triệu tinh trùng/ml
• Khả năng di động: > 40%, tinh trùng di động tiến tới chiếm hơn 32% tổng tinh trùng.
• Hình dạng tinh trùng: số lượng tinh trùng có hình dạng bình thường chiếm hơn 4%
• Độ pH tinh dịch: 7.2 – 8
• Số lượng bạch cầu trong tinh dịch: < 1 triệu bạch cầu/ml
• Tỷ lệ sống sót tinh trùng trong tinh dịch: > 58%
• Các tế bào khác trong tinh dịch hoặc những kháng thể kháng lại tinh trùng: khoảng 1 triệu tế bào/ml

Nếu vượt ngoài những khoảng tham chiếu trên thì bệnh nhân cần đến gặp bác sĩ để được hướng dẫn thực hiện lại xét nghiệm tinh dịch đồ khoảng 2- 3 lần nữa, mỗi lần cách nhau 2 -3 tuần để xác định lại tình trạng tinh dịch nhằm có những phương pháp điều trị chính xác nhất.

Xét nghiệm tinh dịch đồ và những biểu hiện nghi ngờ vô sinh là rất cần thiết đối với những trường hợp vợ chồng mong muốn sinh con. Kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ phần nào phản ánh được chất lượng tinh trùng, giúp các bác sĩ có thể chẩn đoán vô sinh và những bệnh lý khác một cách hiệu quả hơn.