Dấu hiệu nhận biết các bệnh xã hội nguy hiểm

Bệnh xã hội là những bệnh gì? Dấu hiệu nhận biết các bệnh xã hội thường gặp là vấn đề được rất nhiều người quan tâm. Hiện nay tỷ lệ mắc bệnh xã hội đang ở mức cảnh báo trong đó phổ biến nhất là các bệnh xã hội nguy hiểm như Hiv, Sùi mào gà, lậu, và giang mai.

BỆNH XÃ HỘI LÀ GÌ?

Bệnh xã hội là tên gọi chung để ám chỉ toàn bộ những bệnh lây truyền qua con đường quan hệ không an toàn, tốc độ lây nhiễm bệnh nhanh chóng và tỷ lệ mắc bệnh thường rất cao. Đây còn là nhóm bệnh gây ra nhiều tác hại nguy hiểm cho sức khỏe ở cả nam giới và nữ giới và đe dọa đến an toàn trong cộng đồng, rộng hơn là nguy cơ cho toàn xã hội.

Những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh thường là những người trong độ tuổi sinh sản, người không biết rõ về kiến thức sức khỏe giới tính, người có sức đề kháng yếu, trẻ em được sinh ra từ bố mẹ đã bị bệnh xã hội, đối tượng sinh hoạt không lành mạnh hoặc có quan hệ với nhiều người,…

Nếu không may nhiễm phải bệnh xã hội, người bệnh sẽ phải đối mặt với các biến chứng như:

• Chức năng sinh sản bị suy giảm: Vì bệnh xã hội chủ yếu lây lan qua con đường quan hệ không an toàn, nên đây được xem là vị trí xuất hiện mầm mống gây bệnh đầu tiên và dễ xảy ra biến chứng trên cơ thể con người. Một số người bị bệnh xã hội, sau một thời gian có thể khiến cho mầm bệnh tấn công ngược vào trong cơ quan sinh sản, gây ra một số căn bệnh như viêm tinh hoàn, viêm ống dẫn tinh, viêm tuyến tiền liệt (ở nam giới); viêm nội mạc tử cung, viêm âm đạo, viêm buồng trứng, viêm tử cung, viêm vòi trứng (ở nữ giới), làm suy giảm khả năng sinh sản bình thường
• Tâm lý người bệnh dễ rơi vào khủng hoảng, stress: Đối với những người không may mắc phải bệnh xã hội, rất khó để có thể vượt qua được do mầm bệnh hình thành trong cơ thể của mình sẽ gây ra nhiều nguy hiểm cho bản thân và cả những người xung quanh. Chính điều này có thể khiến tâm lý của người bệnh dễ rơi vào khủng hoảng tâm lý, lâu dần có thể sinh ra stress.
• Nguy cơ lây lan nhanh, gây ra nhiều nguy hiểm cho cộng đồng: Bệnh xã hội có tốc độ lây lan nhanh chóng, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe của những người xung quanh. Nhiều người vì lo sợ bệnh sẽ lây lan sang cho mình nên không muốn tiếp xúc gần với nguồn gây bệnh, điều này vô hình chung khiến cho những người đang bị bệnh xã hội lại càng dễ bị xa lánh. Bản thân người mắc bệnh cũng lo lắng rằng bản thân có thể đe dọa đến sức khỏe cho cộng đồng nên cũng cần phải có biện pháp phòng bị nhằm tránh để mầm bệnh lây lan nhanh
• Dễ bị nhiễm trùng trên cơ thể: Sau một thời gian mắc bệnh xã hội, hầu hết những người bệnh đều có đặc điểm là các tổn thương ngoài da xuất hiện ngày càng nhiều hơn, thậm chí là có thể tấn công ngược vào các bộ phận, cơ quan nội tạng quan trọng trong cơ thể như não bộ, hệ thống thần kinh trung ương, tim mạch, gan, thận,…ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh.

NGUYÊN NHÂN MẮC BỆNH XÃ HỘI

Bệnh xã hội do khá nhiều nguyên nhân gây ra, chủ yếu là khi người bình thường có tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp làm lây nhiễm virus, khuẩn gây bệnh. Dù theo cách nào, mọi người nên chú ý những con đường lây bệnh xã hội dưới đây, tránh phạm phải mà có thể khiến bệnh lây lan nhanh:

Nguyên nhân lây nhiễm trực tiếp

Nguyên nhân lây nhiễm trực tiếp là những con đường lây bệnh phổ biến, có tỷ lệ nhiễm chéo nhau khá cao do con người có sự tiếp xúc với mầm bệnh theo các con đường như:

1. Có quan hệ không an toàn

Nhiều người do quan hệ không an toàn với nhiều đối tượng, quan hệ với người bị bệnh xã hội mà không dùng bao cao su có nguy cơ cao nhiễm bệnh mà không hề hay biết. Bởi virus, khuẩn bệnh xã hội có rất nhiều ở cơ quan sinh dục người bệnh, việc quan hệ xảy ra thì chuyện tiếp xúc trực tiếp với nhau sẽ tăng nguy cơ cao nhiễm bệnh trực tiếp, khiến cho sức khỏe của con người bị đe dọa.

Hầu hết các ca bệnh xã hội được phát hiện đều có yếu tố quan hệ không an toàn. Chính vì vậy, đây là nguyên nhân làm lây lan bệnh xã hội phổ biến và có tỷ lệ xảy ra cao nhất.

2. Lây nhiễm bệnh thông qua đường máu

Máu của con người là chất lỏng chỉ có thể sản sinh từ bên trong cơ thể, cho nên, trong những trường hợp cần truyền máu khẩn cấp, chỉ có con người cùng nhóm máu mới có thể hiến máu nhằm phục vụ cho quá trình cấp cứu bệnh nhân diễn ra hiệu quả.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, việc truyền máu không cẩn thận, không xét nghiệm, sàng lọc kỹ càng có thể làm cho quá trình trên xảy ra sơ hở, nghĩa là máu không đảm bảo chất lượng được truyền máu để cứu người sẽ gián tiếp hại chính người bệnh đó.

Nếu như người bình thường không may nhận phải máu của người bị bệnh xã hội, khả năng cao cũng sẽ bị nhiễm bệnh do liều lượng của mầm bệnh xã hội có trong máu khá lớn, rất dễ xâm nhập và làm ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe của con người.

3. Lây từ mẹ sang con trong quá trình mang thai

Người mẹ đang mang thai mà phát hiện ra bản thân mắc bệnh xã hội cũng có thể khiến cho thai nhi bị nhiễm bệnh ngay từ trong bụng mẹ hoặc em bé bị nhiễm phải mầm bệnh do có tiếp xúc trực tiếp trong quá trình sinh thường ra bên ngoài. Phần lớn nếu như người mẹ bị mắc bệnh xã hội đều sẽ lây truyền cho thai nhi trong bụng, không thì có thể làm cho em bé sinh ra bị dị tật.

Nguyên nhân lây nhiễm gián tiếp

Ngoài con đường lây nhiễm mầm bệnh xã hội trực tiếp, nếu như con người có những tác động gián tiếp giống với những hoạt động sau vẫn có nguy cơ mắc bệnh:

1. Có tiếp xúc trực tiếp với vết thương hở của người bệnh

Một số căn bệnh xã hội gây nhiều tổn thương trên bề mặt da ngoài của cơ thể, các vết chảy máu, chảy nhiều dịch tiết – đây cũng chính là những vị trí có virus bệnh trú ngụ. Việc không may tiếp xúc phải chính vết thương của người bị bệnh hoặc chạm vào dịch tiết của người bệnh, có thể sẽ khiến lưu giữ trên cơ thể của người bình thường mầm bệnh xã hội, làm tăng nguy cơ lây lan nếu có điều kiện thuận lợi.

2. Do dùng chung đồ vật cá nhân

Vật dụng cá nhân có chứa nhiều dịch tiết con người như đồ lót, bàn chải đánh răng, quần áo bơi, kim tiêm,… đều là những đồ vật chỉ được dùng riêng hoặc dùng 1 lần là vứt đi. Bởi tất cả những dụng cụ cá nhân thường có chứa dịch tiết, máu, thậm chí là nơi trú ngụ lý tưởng của virus, khuẩn gây bệnh nên việc để người khác tiếp xúc một cách vô tình hoặc chủ đích đều có thể khiến lây bệnh xã hội.

Trường hợp dùng chung dụng cụ cá nhân mà không bị bệnh xã hội thì cũng sẽ đối mặt với nhiều nguy cơ mắc bệnh lây nhiễm khác. Mọi người nên hạn chế hoặc tránh việc dùng chung đồ trong tất cả trường hợp.

CÁC BỆNH XÃ HỘI THƯỜNG GẶP – CÁCH NHẬN BIẾT

Khi đã biết rõ bệnh xã hội là gì và nguyên nhân gây ra bệnh, mọi người nên chú ý nhận diện được chính xác bệnh xã hội gồm những bệnh gì hay bệnh xã hội là bệnh gì? Các bệnh xã hội và triệu chứng hay dấu hiệu bệnh xã hội ra sao? Cùng tìm hiểu 7 bệnh xã hội thường gặp và dấu hiệu nhận biết dưới đây.

1. Bệnh sùi mào gà

Sùi mào gà là chứng bệnh xảy ra nhiều ở cả nam và nữ do chủng virus HPV gây ra khi có quan hệ không an toàn. Thời gian ủ bệnh các bệnh xã hội – sùi mào gà trong cơ thể của con người kể từ khi virus xâm nhập thành công là từ khoảng 2 tuần – 9 tháng, triệu chứng sùi mào gà sẽ xuất hiện dần theo thời gian chứ không cố định ở cơ thể của người bệnh.

Sùi mào gà không có các giai đoạn phát triển bệnh khác nhau, chủ yếu nằm ở các dấu hiệu của bệnh thể hiện ra bên ngoài để người bệnh phát hiện để kịp thời có phương pháp điều trị phù hợp. Dấu hiệu bệnh sùi mào gà ở nam giới và nữ giới có thể bao gồm:

• Xuất hiện trên cơ thể nhiều các nốt sần sùi hoặc mụn nước li ti màu hồng đỏ nhạt, không ngứa, không đau, hơi thô ráp, động vào dễ bị chảy máu hoặc chảy mủ
• Vị trí xuất hiện các tổn thương do sùi mào gà thường có nhiều ở bẹn, cơ quan sinh dục nam, nữ, đùi, hậu môn – trực tràng do virus HPV ưa những nơi ẩm ướt để dễ dàng hoạt động, sinh sôi
• Nếu như bạn thấy các nốt sần sùi tạo thành từng cụm lớn, tập trung với nhau lại thành giống chùm của sùi mào gà, rất dễ chảy máu, chảy mủ và có mùi hôi tanh khó chịu, thì tình trạng bệnh đã trở lên nghiêm trọng hơn rất nhiều.

Bệnh sùi mào gà nếu không được phát hiện kịp thời để tiến hành điều trị dễ khiến cho tình trạng sức khỏe của người bệnh suy giảm nhanh chóng, dễ gặp phải các biến chứng như ung thư dương vật (nam giới), ung thư cổ tử cung (nữ giới), ung thư hậu môn, ung thư vòm họng, ung thư trực tràng,… đe dọa trực tiếp đến sức khỏe người bệnh.

2. Bệnh lậu

Bệnh lậu là chứng bệnh gây ra bởi song cầu khuẩn lậu có tên là Neisseria Gonorrhoeae, đồng thời đây là căn bệnh có tỷ lệ nhiễm bệnh cao nhất trong số danh sách những bệnh xã hội thường gặp phổ biến, con đường lây nhiễm chủ yếu là do quan hệ không an toàn.

Thời gian ủ bệnh lậu khá ngắn, chỉ khoảng từ 2 – 10 ngày tùy theo cơ thể của từng người, do vậy mà các triệu chứng của bệnh xuất hiện khá nhanh chóng. Một số dấu hiệu nhận biết bệnh lậu điển hình ở nam và nữ giới có thể kể đến như là:

• Dấu hiệu bệnh lậu ở nữ: Khí hư ở âm đạo tiết ra rất nhiều, có màu sắc khác thường đi kèm mùi hôi khó chịu, gây ra nhiều khó chịu cho người bệnh. Ngoài ra, nữ giới sẽ thấy khó khăn trong quá trình đi vệ sinh như tiểu rắt, tiểu buốt; quan hệ thấy đau đớn hơn bình thường; đau lưng, đau âm đạo, đau vùng chậu, ra nhiều mủ ở cổ tử cung (phát hiện thông qua đi khám)
• Dấu hiệu bệnh lậu ở nam giới: Các triệu chứng bệnh lậu ở nam giới thường rõ ràng hơn, có thể kể đến là sưng đau ở niệu đạo, tinh hoàn, chảy mủ trắng đục ở lỗ sáo vào buổi sáng hàng ngày, tiểu buốt, tiểu rắt, khi đi vệ sinh cảm thấy nóng rát, cơ thể sốt, ớn lạnh và thường xuyên mệt mỏi.

Bệnh lậu có thời gian khởi phát bệnh nhanh nên không khó để người bệnh có thể nhận ra biểu hiện lậu nhanh chóng. Tốt nhất nếu như thấy dấu hiệu của bệnh thì nên đi xét nghiệm đầy đủ để bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, tránh để lâu có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe, nhất là song cầu khuẩn lậu sẽ đe dọa nhiều đến khả năng sinh sản bình thường của con người.

3. Bệnh giang mai

Giang mai là chứng bệnh do xoắn khuẩn giang mai xâm nhập vào cơ thể. Đây đồng thời là chứng bệnh nguy hiểm nhất, có thể gây nhiều ảnh tới sức khỏe cho người bệnh.

Con đường chủ yếu khiến cho giang mai lây nhiễm là do quan hệ không an toàn. Tuy nhiên, hầu như những người bệnh trong giai đoạn đầu không cảm nhận được là mình đang mắc bệnh do thời gian ủ bệnh của bệnh xã hội – giang mai khá dài và triệu chứng ra ngoài không rõ ràng.

Chính vì vậy, nhận biết được dấu hiệu nhận biết giang mai qua từng giai đoạn mắc bệnh sẽ giúp cho mọi người nhận biết được từng đặc điểm cụ thể, như:

• Giai đoạn khởi phát: Xoắn khuẩn giang mai mới bắt đầu xâm nhập vào cơ thể của người bệnh sẽ ủ bệnh trong khoảng 1 tuần, sau đó sẽ xuất hiện một số biểu hiện đầu tiên như các vết loét nhỏ, nhẵn, có màu đỏ hồng và ranh giới giữa các vết rõ ràng. Các tổn thương trên bề mặt da đó có tên gọi là săng giang mai do không gây ra đau, ngứa hay dịch mủ, thường có ở cơ quan sinh dục và trong cơ quan sinh sản của người bệnh. Tuy nhiên, sau khoảng vài tuần các vết thương trên sẽ lành lại, làm cho người bệnh nghĩ rằng mình không bị bệnh nặng nên chủ quan trong việc khám chữa.
• Giai đoạn 2 khi mắc giang mai: Sau một thời gian các triệu chứng ban đầu biến mất, người bệnh sẽ nhận thấy có nhiều nốt hồng trông giống các cánh hoa xuất hiện nhiều ở khu vực ngực, sườn, bụng, tay, miệng,… có nghĩa là bạn đang chuyển dần sang giai đoạn 2 của giang mai. Ngay sau đó, xoắn khuẩn giang mai tiếp tục tấn công sâu vào cơ thể nên các tổn thương giang mai lan rộng, đi kèm với biểu hiện mệt mỏi, sốt cao, sụt cân, đau họng, hạch nổi.
• Giai đoạn 3 (giai đoạn tiềm ẩn): Đây là giai đoạn được đánh giá là nguy hiểm nhất với những người mắc bệnh giang mai, vì mọi triệu chứng lúc này thường biến mất, chỉ có thể phát hiện được bệnh thông qua xét nghiệm máu. Lúc này, xoắn khuẩn giang mai đã xâm nhập sâu vào các bộ phận quan trọng trong cơ thể nên sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe nếu không được phát hiện kịp thời.
• Giai đoạn cuối giang mai: Nếu như người bệnh để cho giang mai tiến triển trong cơ thể của mình đến giai đoạn cuối cùng, thường là diễn biến trong khoảng 5 – 15 năm kể từ khi có dấu hiệu khởi phát, tỷ lệ khỏi bệnh rất thấp, gần như phải chấp nhận sống chung với căn bệnh cả đời. Lúc này, hầu như mọi cơ quan, bộ phận của cơ thể như tim, gan, thận, não, hệ thần kinh trung ương đều chịu sự tàn phá của xoắn khuẩn giang mai, khả năng tử vong xảy ra khá cao.

4. Mụn rộp sinh dục (Herpes sinh dục)

Mụn rộp sinh dục hay còn được biết đến với cái tên là Herpes sinh dục, chứng bệnh do virus HSV gây ra và chia thành 2 loại chính, trong đó chủng virus gây ra mụn rộp sinh dục là HSV type 2.

Khi virus xâm nhập thành công vào cơ thể của người bệnh, sau khoảng 3 – 10 ngày thì bệnh nhân bị mụn rộp sinh dục sẽ thấy được ngay các biểu hiện của người bệnh. Hầu như virus bệnh lây lan ở khu vực nào thì vị trí đó sẽ có nhiều các triệu chứng mụn rộp sinh dục nhất.

Herpes sinh dục là bệnh xã hội nổi mụn có thể gây vỡ, chảy máu, rỉ dịch ở trên bề mặt da; cơ quan sinh dục, lưỡi, hậu môn, đùi, miệng có nhiều các nốt mụn li ti tạo thành cụm với nhau và dễ vỡ; cơ thể người bệnh dễ bị ớn lạnh, đau đầu, sốt, đau nhức cơ thể, đi vệ sinh khó khăn, vùng kín hay bị ngứa rát kéo dài.

Tình trạng nhiễm bệnh mụn rộp sinh dục kéo dài sẽ khiến cho sức đề kháng của cơ thể người bệnh suy giảm, đe dọa trực tiếp tới hệ miễn dịch của người bệnh. Điều này kéo dài sẽ khiến cho bệnh nhân có nguy cơ tử vong cao.

5. Bệnh Chlamydia

Bệnh Chlamydia là căn bệnh nhiễm trùng sinh dục do khuẩn cùng tên xâm nhập vào cơ thể. Đây là căn bệnh có biểu hiện giống với đa số các căn bệnh xã hội khác, cho nên, khó có thể phát hiện chỉ qua mắt thường nên cần được xét nghiệm, kiểm tra cẩn thận để biết rõ được chính xác về căn bệnh đang gặp phải.

Thời gian ủ bệnh của Chlamydia thường rơi vào khoảng 5 ngày – 21 ngày, có thể lâu hơn một chút và cơ thể bệnh nhân bị bệnh sẽ có những dấu hiệu sau:

• Cơ quan sinh dục thường xuyên đau buốt, rát, thậm chí có hiện tượng sưng tấy, ngứa ngáy, nóng rát khó chịu
• Đi vệ sinh khó khăn, tiết ra nhiều dịch hơi nhớt, loãng, có mùi hôi
• Đe dọa trực tiếp đến khả năng sinh sản, nhất là đối với phụ nữ do gây ra nhiều nguy hiểm cho hệ thống cơ quan sinh sản như viêm cổ tử cung,  viêm buồng trứng.

6. Bệnh hạ cam

Bệnh hạ cam là căn bệnh do trực khuẩn gram Ducreyi gây ra các vết viêm loét nghiêm trọng ở bộ phận sinh dục nam và nữ giới. Bệnh hạ cam chủ yếu lây qua con đường quan hệ không an toàn – tương tự với các bệnh xã hội được liệt kê trong bài viết.

Thời gian ủ bệnh hạ cam trong cơ thể con người sẽ diễn ra trong khoảng từ 3 ngày – 2 tuần, lúc đầu sẽ không có triệu chứng bệnh cụ thể, tuy nhiên, dấu hiệu nhận biết bệnh khởi phát dưới đây có thể dễ dàng nhận ra nhanh chóng:

• Có nhiều sần đỏ ở quan sinh dục, sau khoảng 1 – 2 ngày thì các sần đỏ có thể sẽ bị vỡ gây ra loét, sau đó sẽ xuất hiện tình trạng sưng to tại vị trí bị loét, dễ gây nhiễm trùng
• Mỗi lần có vết sần mới xuất hiện đều cảm thấy đau
• Đau khi quan hệ, cơ thể thường xuyên bị mệt mỏi và có triệu chứng sốt cao
• Các vị trí thường xuyên có vết sần như rãnh quy đầu, thân dương vật, bao quy đầu (ở nam giới); cổ tử cung, âm đạo (ở nữ giới); một số nơi khác như hậu môn – trực tràng.

7. Bệnh HIV/AIDS

HIV/ AIDS là hội chứng suy giảm miễn dịch ở cơ thể con người, do chủng virus HIV gây ra, có đe dọa trực tiếp đến sức khỏe con người do virus trên tấn công trực tiếp vào hệ thống miễn dịch, làm sức khỏe con người trở lên suy yếu nhanh chóng chỉ sau một thời gian nhiễm bệnh.

Đây là căn bệnh được xem là căn bệnh thế kỷ và là mối nguy cho tất cả người bệnh trên toàn thế giới do vẫn chưa có phương pháp đặc trị căn bệnh này. Hiện nay chỉ có thể áp dụng dùng thuốc ức chế virus HIV phát triển và tấn công mạnh mẽ hơn khi đã xâm nhập vào cơ thể con người.

Khi nhiễm phải virus HIV, thời gian ủ bệnh từ 3 – 6 tháng, sau đó bệnh có thể tiến triển lâu hơn ở cơ thể bệnh nhân, rất khó chữa trị. Các triệu chứng khi nhiễm HIV thường là sốt cao, mệt mỏi, đau nhức cơ bắp, cơ thể nổi hạch nhiều hơn, nốt ban đỏ xuất hiện, đau họng, buồn ngủ, khó ăn uống được như bình thường.

Gửi câu hỏi tư vấn cho chuyên gia

Bác Sĩ Chuyên Khoa II Nguyễn Quang Cừ

Nguyên Trưởng phòng khám Tiết niệu sinh dục

Hơn 40 năm kinh nghiệm tại bệnh viện Việt Đức

Gửi thông tin - nhận tư vấn

Tốt nhất là người bệnh nên lựa chọn dùng thuốc uống để kháng lại virus hoạt động vì không có phác đồ chữa trị tận gốc bệnh này. Tránh để ủ bệnh kéo dài mà không can thiệp điều trị vì có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe như nhiễm trùng phổi, các cơ quan nội tạng và ung thư.

Vì bệnh xã hội đe dọa trực tiếp cho sức khỏe con người, do đó, tất cả mọi người nên chủ động phòng tránh bằng cách: duy trì cuộc sống lành mạnh, khoa học, bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng hàng ngày, không quan hệ với nhiều người, nên dùng bao cao su nếu có giao hợp trực tiếp, kiểm tra sức khỏe định kỳ để được theo dõi tình trạng cơ thể chính xác.

Vậy bệnh xã hội có chữa được không? đây là thắc mắc khiến khá nhiều bệnh nhân lo lắng. Theo các bác sĩ chuyên khoa thì ngoài bệnh HIV/AIDS thì khoa học chưa tìm ra thuốc chữa trị còn một số bệnh xã hội như: bệnh sùi mào gà, bệnh lậu, bệnh giang mai và mụn rộp sinh dục (Herpes sinh dục) đều đã có cách chữa hiệu quả và ngăn ngừa bệnh tái phát hữu hiệu.

Những thông tin về bệnh xã hội là gì và những bệnh xã hội thường gặp có trong bài viết trên, hy vọng đã giúp cho nhiều người có được đầy đủ kiến thức về các chứng bệnh dễ lây lan gây ra nhiều nguy hiểm cho sức khỏe. Tốt nhất, mỗi người nên chủ động tự phòng tránh để bảo vệ bản thân để tránh gặp phải những tác động tiêu cực cho sức khỏe của mình.

Nếu như mọi người vẫn còn băn khoăn hoặc chưa biết bệnh xã hội khám ở đâu và muốn nhận được tư vấn đầy đủ hơn liên quan đến các bệnh xã hội, hãy liên hệ với bác sĩ chuyên khoa phòng khám đa khoa Nguyễn Trãi theo số hotline 0328.61.5252 để được tư vấn.